Jak zostało to wspomniane we wstępie, dajmony jako archetypy, byty podświadome, istniały z nami zawsze. Są rezultatem naszej obecności w społeczności ludzkiej, formą przystosowania umysłu do obcowania z zewnętrznym światem.

Niektóre archetypy wychodzą ponad ograniczenia pojedynczego umysłu i stają się wspólnymi doświadczeniami całych społeczności lub kultur. Za przykład posłużyć może wiązanie koloru niebieskiego ze smutkiem, lub wzniesiona pięść jako symbol walki i sprzeciwu.

Carl Gustav Jung, twórca psychologii analitycznej, jako pierwszy zdołał wyodrębnić owe byty i nadać im nazwę archetypów. Problem stanowi jednak rozpoznanie gdzie mogą się one znajdować w naszych umysłach.

Jung dzielił ludzki umysł na warstwy, były to w kolejności:

• Persona

Najbardziej zewnętrzna warstwa psychiki. Jest to kombinacja etykiet i masek, jakie nosimy w społeczeństwie. To jest warstwa, którą na co dzień dostrzegają spotykający nas ludzie.

• Ego

Nasza świadomość. To jest ta część ciebie, o której myślisz, mówiąc Ja lub Mnie.

• Nieświadomość indywidualna

Nieświadomość indywidualna stanowi obraz wszystkich wypartych ze świadomości elementów – cech, wspomnień, myśli, fantazji i popędów. Choć pozostające poza bezpośrednim odbiorem mają one jednak ogromny wpływ na nasze świadome myśli i zachowania, w tym odruchowo przenosimy je na otaczające nas osoby. Stąd często biorą się zarówno pozytywne (np. miłość od pierwszego wejrzenia) jak i negatywne (np. nieuzasadnione uprzedzenia) reakcje na innych ludzi¹⁾.

Jung uważał, że akceptacja posiadania mroczniejszej strony własnego Ja ze wszystkimi jej negatywnymi elementami jest „Pierwszym Aktem Odwagi”²⁾. Psychologowie zgodnie uznają, że utrzymywanie kontaktu z nieświadomością i drzemiącymi w niej archetypami za proces konieczny dla utrzymania psychicznego zdrowia³⁾.

Nieświadomość indywidualna stanowi właśnie miejsce w którym znajdują się wszystkie wypracowane przez człowieka archetypy, zarówno te złe, jak i te dobre. W niej również znajdują się dwa podstawowe archetypy będące fundamentami, z których pochodzi koncepcja dajmonów – są to anima i animus.

Anima jest to kobiecy ideał drzemiący w psychice każdego mężczyzny. Stanowi on obraz idealnej partnerki życiowej. Animus natomiast jest to kobiecy wzorzec idealnego mężczyzny ukryty w nieświadomości każdej kobiety ⁴⁾.

Wiele cech łączy dajmony Pullmana z animami i animusami. Jung sam określał te archetypy jako „Obraz duszy” danej osoby⁵⁾, na korzyść tej teorii wpływa również fakt przeciwieństwa płci dajmona do jego posiadacza. Ponadto Jung sam opisał zdarzenie, w którym jego anima, na podobieństwo dajmona, zwróciła się do niego określając, że temu co robi bliżej do sztuki niźli nauki. Zignorował ją wówczas, jednakże okazało się, że w jej słowach drzemie wiele racji, której Jung świadomie nie chciał przyznać⁶⁾.

Dzisiejsza psychologia koncentruje się głównie na wymiernych aspektach mózgu i zachowań, gdyż nie można udowodnić niczego o podświadomości danej osoby. Jest ona jedyną rzeczą, która pozostaje całkowicie prywatna. Z powodu tego, że w przypadku umysłu wszystko pozostaje niewymierne, zagłębianie się w czyjąś psychikę jest bardziej sztuką niż nauką. Oczywiście, dziedzina ta nie staje się przez to mniej wartościowa, jednak, jak się okazuje, dzieła sztuki i literatury mogą ujawnić równie wiele informacji o człowieku, który je stworzył, jak eksperyment psychologiczny. Gdy Jung wciąż jest respektowany przez dzisiejszych psychologów, jego prace, oprócz w psychologii, znajdują zastosowanie także w analizach literatury. Jego anima miała więc rację.

Aktywna Wyobraźnia⁷⁾ jest terminem, który Jung zastosował do aktu wykorzystywania wyobraźni i medytacji w celu rozmowy z podświadomością. Przez uspokojenie umysłu i wykorzystywanie wyobraźni jesteśmy zdolni do „rozmowy” z wytworzonymi przez nasze umysły postaciami – być może kimś, kogo widzieliśmy w snach ostatniej nocy czy też utożsamionej części nas samych, która sprawiała nam problemy.

Jung uważał, że umożliwiając podświadomości dostarczania odpowiedzi na zadawane przez siebie pytania można nauczyć się poznawać ukryte części siebie. Uosobienie takiej części (jak np. animy) pozwoli ci rozpocząć dialog, i przez to stać się bardziej kompletną osobą. Istnieje wiele metod by to uczynić. Jung, jak wielu daemian, używał wizualizacji, starając się wyobrazić postać, do której adresował swoje wypowiedzi. Inne metody to np. automatyczne pisanie czy też cokolwiek innego, czego wynikiem jest oczyszczenie umysłu np. taniec, malowanie itp.⁸⁾.